ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Κωδικός μαθήματος
13K14_15
Μονάδες ECTS
5
Εξάμηνο
Εξάμηνο Β
Κατηγορία μαθήματος
Διδάσκων καθηγητής

Β. ΛΙΟΤΣΑΚΗΣ

Περιγραφή μαθήματος
ΓΕΝΙΚΑ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 3

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

γενικού υποβάθρου, ειδικού υποβάθρου, ειδίκευσης

γενικών γνώσεων, ανάπτυξης δεξιοτήτων

Κορμού

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

 

ΚΑΝΕΝΑ
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS ΝΑΙ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μαθησιακά Αποτελέσματα

Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Παράρτημα Β

Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

 

Σκοπός του μαθήματος είναι να μάθουν και να εμβαθύνουν οι φοιτητές στην αρχαία ελληνική ιστορία από τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου έως και το τέλος της ελληνιστικής περιόδου (5ος-1ος π.Χ. αι.) με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στον ρόλο του Φιλίππου Β΄ και του Αλέξανδρου Γ΄ στη μετάβαση του ελληνισμού από την πολιτική κατάσταση της πόλης-κράτους σε εκείνη των ελληνιστικών βασιλείων.

Έχοντας ολοκληρώσει το μάθημα αυτό οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

Α) να χρησιμοποιούν και να ερμηνεύουν τις αρχαίες πηγές (λογοτεχνικές, ιστορικές και αρχαιολογικές) για τη μελέτη και κατανόηση των ιστορικών γεγονότων αλλά και των πολιτικών εξελίξεων κατά την κλασική περίοδο στην αρχαία Ελλάδα.

Β) να κατανοούν τις πολιτειακές εξελίξεις, τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις σχέσεις των πόλεων-κρατών μεταξύ τους καθώς και στη δημιουργία των ελληνιστικών βασιλείων.

Γ) να κατανοούν και να ερμηνεύουν την ιστορική σκέψη των ιστορικών της αρχαιότητας, καθώς και να αξιολογούν τα πορίσματα της σύγχρονης μελέτης.

Δ) να επιχειρήσουν να δημιουργήσουν συσχετισμούς στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της αρχαιότητας με αντίστοιχες της σύγχρονης εποχής και να συγκρίνουν τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές των πολιτών και των πολιτικών τους.

Ε) να κατανοήσουν την εξελικτική μορφή των γεγονότων στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας από τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου έως και τα τέλη της ελληνιστικής περιόδου, προκειμένου να εξηγήσουν το ιστορικό γίγνεσθαι σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δύο περίπου αιώνων.

 

Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Άλλε

 

Το μάθημα αποσκοπεί ώστε ο πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας να αποκτήσει:

Εξοικείωση με το ερευνητικό πεδίο της αρχαίας ιστορίας

Πολυσχιδή ικανότητα στην αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών μέσα από τη χρήση της διεθνούς βιβλιογραφίας και αρχαίων πηγών και κειμένων

Προώθηση της αυτόνομης εργασίας μέσα από προσωπικές παρουσιάσεις και διδασκαλίες αλλά και της ομαδικής εργασίας μέσα από συλλογικές εργασίες και ασκήσεις

Ανάπτυξη ιστορικής σκέψης και ερευνητικής δεξιότητας όσον αφορά τη μελέτη μεμονωμένων ιστορικών γεγονότων αλλά και εξελικτικά στο διάστημα μιας μεγάλης χρονικής περιόδου της αρχαιότητας

Αντιπαραβολή και σύγκριση ιστορικών, πολιτικών, κοινωνικών, νομοθετικών, οικονομικών, ιδεολογικών παραγόντων και αξιών της αρχαιότητας με ανάλογες της σύγχρονης ιστορικής πραγματικότητας

Άσκηση της κριτικής προσέγγισης, ανάλυσης και ερμηνείας των κειμένων και των δεδομένων της εποχής

Ανάπτυξη δεξιοτήτων για αυτόνομη και ομαδική εργασία στο χώρο της έρευνας (ερευνητικά κέντρα, ερευνητικά προγράμματα κ.λπ.) και της παιδείας (διδασκαλία σε σχολεία, εκπαιδευτικά προγράμματα). Ο πτυχιούχος θα έχει την ικανότητα να γνωρίζει, να ερμηνεύει, να ανασυνθέτει και να διδάσκει στους συναδέλφους του, και συνεπώς και σε μαθητές, και να αξιοποιεί στην επαγγελματική του σταδιοδρομία τις γνώσεις του πάνω σε θεμελιώδη ζητήματα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας

Εφαρμογή των επιστημονικών και επαγγελματικών του δεξιοτήτων σε διεθνές περιβάλλον

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διεξοδική μελέτη των ιστορικών εξελίξεων στον ελλαδικό χώρο από τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου έως τα τέλη της ελληνιστικής εποχής. Συγκεκριμένα οι φοιτητές θα μελετήσουν τα εξής ιστορικά σημεία αναφοράς της περιόδου αυτής: τη σπαρτιατική κυριαρχία στον ελλαδικό χώρο μετά τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, την αντίδραση της Αθήνας και της Θήβας στη σπαρτιατική πολιτική, την επιρροή της Περσίας στα ελληνικά τεκταινόμενα μέχρι και τη κατάλυση της Περσικής Αυτοκρατορίας από τον Μ. Αλέξανδρο, την ανερχόμενη δύναμη του Φιλίππου και την ήττα των Αθηναίων στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), τον θάνατο του Φιλίππου Β΄, τη διαδοχή του Μ. Αλεξάνδρου στο θρόνο και την εκστρατεία του τελευταίου στην Ασία, καθώς και τη διαδοχή του από τους Διαδόχους.

Η προσέγγιση των γεγονότων θα γίνει μέσω των αρχαίων πηγών, συγκεκριμένα των ιστορικών του Μ. Αλεξάνδρου. Η ερμηνεία και ανάλυση των αρχαίων πηγών θα συνοδεύεται από τη μελέτη της βιβλιογραφίας των σύγχρονων ιστορικών μελετητών.

Τίτλος ενότητας

Βιβλιογραφία

. Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, Simon Hornblower (εκδ. Οδυσσέας)

2. Αρχαία ελληνική ιστορία, Wilcken Ulrich (1976, εκδ. Παπαζήση)

3. ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (2.000-31 π.Χ.), MOSSE CLAUDE, SCHNAPP-GOURBEILLON ANNIE (2010, εκδ. Παπαδήμα)

4. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΧΕΡΜΑΝ ΜΠΕΝΓΚΤΣΟΝ (1991, εκδ. Αθ. Ραγιά και Σία)

5. Θουκυδίδου ιστορία, Hornblower Simon (2006, University Studio Press)

6. Ηροδότου Ιστορίαι βιβλία V-IX, Γ. Βλαχογιάννη – Κ. Κοσμά (1966, Αθήνα)

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

 

 

Σύνδεσμος παρουσίασης

 

 

/?course=LITD130

  Οι πηγές για τον Μ. Αλέξανδρο Οι πρώτες πηγές, σύγχρονες με τον Μ. Αλέξανδρο
  Οι πηγές για τον Αλέξανδρο Μεταγενέστερες πηγές (1ος αιώνας π.Χ. – Αυτοκρατορικοί Χρόνοι)
  Οι πρώτες δεκαετίες μετά τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου Η σπαρτιατική κυριαρχία στον κυρίως ελλαδικό χώρο
  Η αντίσταση στη Σπάρτη Η Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία και η άνοδος της Θήβας
  Η είσοδος των Μακεδόνων στην πανελλήνια διπλωματία Η δράση του Φιλίππου έως και τον θάνατό του
  Μ. Αλέξανδρος Η άνοδος στον μακεδονικό θρόνο και οι πόλεμοι στην Ευρώπη
  Μ. Αλέξανδρος Η εκστρατεία στην Ασία μέχρι και τη μάχη του Γρανικού / εντοπισμός και ανάλυση μοτίβων των αρχαίων πηγών
  Μ. Αλέξανδρος Η κατάληψη της Φοινίκης και της Αιγύπτου / εντοπισμός και ανάλυση μοτίβων των αρχαίων πηγών
  Μ. Αλέξανδρος Η κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας – από την Ισσό στα Γαυγάμηλα / εντοπισμός και ανάλυση μοτίβων των αρχαίων πηγών
  Μ. Αλέξανδρος Οι επιχειρήσεις σε Αφγανιστάν και Ινδία και η επιστροφή στη Βαβυλώνα (θάνατος του Μ. Αλέξανδρου) / εντοπισμός και ανάλυση μοτίβων των αρχαίων πηγών
  Η εποχή των διαδόχων Ο πόλεμος εναντίον του Περδίκκα
  Η εποχή των διαδόχων Οι εμφύλιοι πόλεμοι των διαδόχων μέχρι και την παγίωση των ελληνιστικών βασιλείων
  Ελληνιστική Εποχή Πολιτική οργάνωση των ελληνιστικών βασιλείων
Τρόποι αξιολόγησης φοιτητή:

1. Γραπτές εξετάσεις

2. Εθελοντικές εργασίες – συμληρωματικές

Πρόταση 1  
Πρόταση 2 ………………………….
Πρόταση 3 ………………………….
Πρόταση 4 ………………………….
Άλλο ………………………….
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣΠρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ. Πρόσωπο με πρόσωπο διαλέξεις – μαθήματα με διαδραστικό τρόπο: συμμετοχή των φοιτητών
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝΧρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

Εξερεύνηση ιστοσελίδων για την αρχαία ιστορία, πηγές, χάρτες κλπ.

Πρόσφατη βιβλιογραφία – νέες τάσεις ερμηνευτικές

 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις Προετοιμασία για εξετάσεις ή 2-4 ώρες ανά εβδομάδα
Επιτόπια μαθήματα στη βιβλιοθήκη  
Εκπαιδευτικές εκδρομές  
Μαθημα μεθοδολογίας της έρευνας  
Ενημέρωση στις τεχνολογικές μεθόδους εξερεύνησης βιβλιογραφίας και κειμένων, π.χ. TLG  

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

 

Γλώσσα αξιολόγησης ελληνικά.

Από την αρχή του εξαμήνου αναρτάται στην ηλεκτρονική τάξη (e-class) πλήρης περιγραφή του περιεχομένου του μαθήματος, καθώς και του τρόπου αξιολόγησης των φοιτητών. Οι φοιτητές γνωρίζουν, επίσης, εξαρχής την εξεταστέα ύλη, τα διδακτικά συγγράμματα και τη σχετική βιβλιογραφία. Στην ηλεκτρονική τάξη αναρτώνται επίσης και σημειώσεις του καθηγητή περίπου 50-100 σελίδων, οι οποίες καθοδηγούν τον φοιτητή με τρόπο διεξοδικό για την περαιτέρω μελέτη του.

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος απαιτείται τελικός βαθμός ίσος ή μεγαλύτερος του 5. Ο βαθμός είναι άθροισμα του βαθμών των ερωτήσεων της γραπτής εξέτασης στο τέλος του εξαμήνου.

Η βαθμολογία στην κλίμακα 1-10 για την τελική εξέταση βασίζεται σε διαφορετικών τύπων ερωτήσεις, οι οποίες ανανεώνονται σε κάθε εξέταση. Η τελική γραπτή εξέταση περιλαμβάνει:

(α) ερμηνεία και κριτική ανάλυση ιστορικής πηγής (κείμενο)

(β) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και

(γ) ερωτήσεις ανάπτυξης

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Αρχαία Ελληνική ιστορία, Orrieux C, Schmitt Pantel P,επιμ.Κουλακιώτης Ηλίας

Αρχαία ελληνική ιστορία, Botsford G. W.,Robinson C. A.

Αρχαία Ελληνική Ιστορία, Wilcken Ulrich.

Ιστορία του αρχαίου Ελληνικού κόσμου, Lefèvre François